ساخت و اعتباریابی ابزار اندازه گیری عوامل فشارزای شغلی دبیران تربیت بدنی استان خوزستان و تعیین رابطه بین این عوامل با سلامت روانی آنها

هدف از این تحقیق ساخت و اعتباریابی ابزاری برای اندازه گیری عوامل فشارزای شغلی دبیران تربیت بدنی استان خوزستان و رابطه این عوامل با سلامت روانی آنها بود. جامعه آماری این تحقیق را 696 نفر دبیران تربیت بدنی مرد و زن استان خوزستان تشکیل داد. از میان آنها 486 نفر برای ساخت پرسشنامه مقدماتی و 210 نفر برای اعتباریابی و آزمون هدفهای ویژه تحقیق به طور تصادفی انتخاب شدند. ابتدا یک پرسشنامه مقدماتی حاوی 72 سوال تهیه گردید. پاسخ آزمودنیها به این سوالات تحلی عامل گردید و پرسشنامه ای 30 سوالی مشتمل بر دو عامل: -1 ضعیف مدیریت با 18 سوال -2 عدم امکانات با 12 سوال ساخته شد. ضریب پایانی فرم نهایی پرسشنامه به روشهای آلفای کرونباخ و بازآزمایی به ترتیب برابر 0/94 و 0/72 به دست آمد. هر دو ضریب در سطح احتمال p<0/001 معنی دار بودند. علاوه بر این، اعتبار ملاکی پرسشنامه برابر r0/26 محاسبه شد که در سطح احتمال p<0/05 معنی دار بود. این پرسشنامه نیز هنجاریابی گردید و پرسشنامه فشارزاهای شغلی دبیران تربیت بدنی (petsq) نامیده شد آزمون هدفهای ویژه تحقیق در سطح p<0/05 نشان داد که: -1 بین واکنش دبیران تربیت بدنی زن و مرد نسبت به فشارزاهای تفاوت معنی داری وجود دارد. دبیران تربیت بدنی زن به طور معنی داری بیشتر از دبیران تربیت بدنی مرد فشارزاهای شغلی داشتند. ولی، بین واکنش دبیران متاهل و غیرمتاهل و دبیران راهنمایی و دبیرستان نسبت به عوامل فشارزای شغلی تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. همه گروهها به طور یکسان دارای فشارزاهای شغلی بودند. -2 بین عوامل فشارزای شغلی و وضعیت استخدامی مختلف دبیران تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. دبیران تربیت بدنی مرد و زن (پیمانی، رسمی آزمایشی، و رسمی قطعی) فشارزاهای شغلی یکسانی را تجربه کردند. -3 بین عامل ضعف مدیریت و گروههای سنی مختلف دبیران تربیت بدنی مرد تفاوت معنی داری وجود داشت . گروه سنی 25-35 به واسطه کمی تجربه فشارزاهای شغلی ناشی از ضعف مدیریت بیشتری به گروه سنی 35-45 از خود بروز دادند. -4 بین عامل عدم امکانات و سطوح مختلف تحصیلی دبیران تربیت بدنی مرد تفاوت معنی داری مشاهده شد. دبیران تربیت بدنی مرد با مدرک کاردانی بیشتر از دبیران دیپلمه فشارزاهای شغلی ناشی از عدم امکانات داشتند. -5 بین عوامل فشارزای شغلی و سنوات خدمت دبیران تربیت بدنی زن و مرد رابطه معنی داری به دست نیامد. به عبارت دیگر افزایش سنوات خدمت با کاهش فشارزاهای شغلی همراه نبود. -6 بین عوامل فشارزای شغلی و سلامت روانی دبیران تربیت بدنی مرد رابطه معنی داری به دست آمد. افزایش فشارزای شغلی با افزایش تهدید سلامت روانی همراه بود، در حالی که این رابطه برای ضعف مدیریت و عدم امکانات به طور جداگانه معنی داری نبود. -7 بین عوامل فشارزای شغلی و عامل ضعف مدیریت از یک سو و سلامت روانی دبیران تربیت بدنی زن از سوی دیگر رابطه معنی داری مشاهده گردید، یعنی افزایش عوامل فشارزای شغلی و عامل ضعف مدیریت با افزایش تهدید سلامت روانی همراه بود، در حالی که این رابطه برای عامل عدم امکانات معنی دار به دست نیامد. برای دبیران تربیت بدنی زن عامل ضعف مدیریت بهترین پیش بینی کننده سلامت روانی آنها بود. ولی برای دبیران تربیت بدنی مرد، عامل ضعف مدیریت و عامل عدم امکانات نتوانستند پیش بینی کننده های معنی داری برای سلامت روانی آنها باشند.